Inlay i onlay to formy zaawansowanych wypełnień stomatologicznych zaliczanych do tzw. odbudów pośrednich, które znajdują zastosowanie w przypadku większych ubytków w obrębie zęba, które są zbyt duże, aby mogły zostać skutecznie odbudowane za pomocą standardowych wypełnień bezpośrednich, lecz jednocześnie nie wymagają pełnych koron. Rozwiązania takie jak inlay i onlay wykonywane są poza jamą ustną pacjenta, najczęściej w laboratorium dentystycznym, na podstawie precyzyjnego odlewu uszkodzonego zęba.
Wykonanie odbudowy na modelu pozwala osiągnąć dużą precyzję, doskonałe dopasowanie do kształtu ubytku oraz estetykę, która jest trudna do osiągnięcia przy metodach bezpośrednich. Ponadto, odpowiednio dobrany materiał – ceramika, złoto, kompozyt – może zwiększyć trwałość wypełnienia, a co za tym idzie, zdrowie i funkcjonalność zachowanego zęba.
Różnice między inlayami a onlayami
Inlay stosowany jest w przypadku ubytków zlokalizowanych głównie w obrębie powierzchni żującej zęba, nie obejmuje natomiast jego grzbietów. Odbudowa ta wpasowywana jest w oczyszczony i przygotowany do tego celu ubytek w taki sposób, by jej powierzchnia była równa z powierzchnią żującą zęba. Wyróżnia się dokładnością wykonania, ściśle przylegającymi krawędziami oraz wysokim stopniem estetyki.
Z kolei onlay służy do odtworzenia zdecydowanie większych uszkodzeń, często w przypadku, gdy uszkodzeniu uległy także grzbiety zęba. Onlay nie tylko wypełnia istniejący ubytek, ale również częściowo okrywa powierzchnię zęba, umacniając jego strukturę. Potocznie nazywany jest często „koroną częściową” ze względu na fakt, iż odbudowuje ząb w znacznym zakresie, nie obejmując go jednak w całości.
Zalety i zastosowanie odbudów inlay/onlay
Jedną z głównych zalet inlayów i onlayów jest ich trwałość i wytrzymałość, które przewyższają tradycyjne wypełnienia composite. Można nawet przypuszczać, że przy odpowiedniej higienie jamy ustnej i regularnych wizytach kontrolnych odbyty może służyć pacjentowi przez bardzo długie lata. Dodatkową zaletą jest fakt, że tego rodzaju odbudowy pozwalają na zachowanie większej części zdrowego zęba, gdyż dentyści mogą ograniczyć szlifowanie do minimum niezbędnego do osadzenia wypełnienia.
Rozwiązanie to polecane jest zwłaszcza w sytuacjach, w których zwykłe wypełnienia kompozytowe mogłyby nie być wystarczająco trwałe lub gdy ryzyko pęknięcia zęba jest zwiększone. Odbudowy inlay/onlay znajdują zastosowanie również w sytuacjach, gdzie ważna jest estetyka uśmiechu – ceramika wykorzystywana do ich produkcji, dzięki swojej przezierności i sposobie odbijania światła, pozwala na bardzo naturalny wygląd zęba.
Podsumowując, inlay i onlay to wartościowe techniki odbudowy zębów, stanowiące kompromis między prostymi wypełnieniami a pełnymi koronami. Ich stosowanie może być korzystne dla zachowania zdrowia i funkcji zębów, a także zapewnić estetycznie przyjemny uśmiech.
